Iran se waardes en waterkanale

*
Indrukwekkend is nie die beste woord om dit alles te beskryf nie.    Ons as volk kan heelwat by ander volke en lande leer, veral diegene wat in geharde warm, dorre wêreld bly en  werk, selfs voedsel produseer.   Iran is een daarvan met ‘n interessante en ryk geskiedenis wat sommige steeds in gebruik is.      Moet nie ander lande se waardes van veral hul geskiedenis onderskat nie.   Die waterkanale en die beskerming van varswaterhulpbronne is bruikbaar en aanskoulik.   Dis nie oornag gebou nie, maar word onderhou.   Dit is leersaam om so iets te gebruik vir eie doeleindes.   Die elf qanats wat hierdie stelsel verteenwoordig, sluit selfs rus-areas vir werkers, water-reservoirs en water-meulens in. 

*

Insiggewend – die geskiedenis en juwele – dis altyd ‘n kosbare besitting, nes water, wat nooit vervang kan word as dit weg en vernietig is nie.  Ons eie land loop deur onder besoedeling op alle vlakke, in strome, riviere en regeringsinstansies voel niks daaroor nie.

*

Kanale

Die tradisionele gemeenskaplike bestuurstelsel wat steeds in plek is, laat billike en volhoubare waterdeling en verspreiding toe. Die qanats lewer uitsonderlike getuienis van kulturele tradisies en beskawings in woestyngebiede met ‘n droë dorre klimaat.

Dwarsdeur die droë streke van Iran word landbou- en permanente nedersettings ondersteun deur die antieke qanat-stelsel om alluviale akwifere aan die koppe van valleie te tap en die water langs ondergrondse tonnels deur swaartekrag te lei, dikwels oor baie kilometers.

Elke qanat bestaan uit ‘n byna horisontale tonnel wat water van ‘n ondergrondse waterbron versamel, gewoonlik ‘n alluviale waaier, waarin ‘n moederput tot op die toepaslike vlak van die akwifeer gesink word. Putskagte word met gereelde tussenposes langs die roete van die tonnel gesink om die verwydering van bederf moontlik te maak en ventilasie moontlik te maak. Hierdie verskyn as kraters van bo, wat die lyn van die qanat volg vanaf waterbron tot landbou-nedersetting. Die water word langs ondergrondse tonnels, sogenaamde koshkan, deur middel van swaartekrag vervoer as gevolg van die sagte helling van die tonnel na die uitgang (mazhar), vanwaar dit deur kanale na die landbougrond van die aandeelhouers versprei word.

Die vlakke, gradiënt en lengte van die qanat word bereken deur tradisionele metodes wat die vaardighede van ervare qanat-werkers vereis en is oor eeue heen oorgelewer. Baie qanats het subtakke en watertoegangsgange vir instandhoudingsdoeleindes, sowel as afhanklike strukture, insluitend rusareas vir die qanat-werkers, openbare en private hamams, reservoirs en watermeulens. Die tradisionele gemeenskaplike bestuurstelsel wat steeds in plek is, laat billike en volhoubare waterdeling en verspreiding toe.   Dit kan ook in ons eie geval, veral waar dit droog is, toegepas word.

Die elf qanats wat gevorm is, is steeds aktiewe waterdraers en het nie net hul argitektoniese en tegnologiese strukture behou nie, maar ook hul funksie. Hulle gaan voort om die noodsaaklike hulpbronwater te voorsien wat Iranse nedersettings en tuine onderhou en bly onderhou en bestuur word deur tradisionele gemeenskaplike bestuurstelsels. Hierdie bestuurstelsels het ongeskonde gebly en is uit die verre verlede oorgedra danksy die samewerking van mense en gebruikers

https://whc.unesco.org/en/list/1506/

*

Lees meer daaroor:
https://www.nationalgeographic.com/history/article/iran-qanat-irrigation-engineering-history-video

*

Lank lank gelede, was daar ook nie elektrisiteit nie, maar daar is planne gemaak om voedselprodukte vars te hou.

Teen 400 vC het Persiese ingenieurs die tegniek bemeester om ys in die middel van die somer in die woestyn te berg. Die ys is gedurende die winters van nabygeleë berge in groot maat hoeveelhede ingebring en in ‘n Yakhchal, of ysput, gestoor. Hierdie antieke yskaste is hoofsaaklik gebruik om ys te stoor vir gebruik in die somer, sowel as vir die berging van voedselprodukte in die warm, droë woestynklimaat van Iran. Die ys is ook gebruik om lekkernye vir koninklikes gedurende warm somersdae af te koel en om faloodeh, die tradisionele Persiese bevrore nagereg, te maak.   Bo-gronds sowel ondergronds is gebruik , sowel wind is aangewend ten gunste van afkoeling,

https://eartharchitecture.org/?p=570

*

Iran se antieke konsep windmeul werk steeds

*
QUNATS (WATER TONNELS)

Iran het vir geslagte en eeue hul waterbronne beskerm teen besoedeling en verdamping van die son en woestyn.

Dis heel leersaam en kan oral aangewend en benut word in eie volksbelang.    Dis ook harde werk, instandhouding is belangrik en veral die geskiedkundige waarde is onmeetbaar.    Yakhchāl in Iran,

*

*

RELEVANTE INLIGTING

Republiek van Iran en minderheidsvolke

Saudi Arabia, Yemen Houthi, Iran, Israel, USA, UK, oil

Kurdistan – Koerde

China and Iran

USA  – Iran  –  Iraq  –  Middle east

The PS752 mistake in Iran

Qassim Soleimani –  Syria  –  Iran  –  Turkey –  Russia