Robben Eiland blokhuis 1943

*

Op Robben eiland was ook ‘n BLOKhuis.   Volgens opinies is die blokhuis ‘n goeie voorbeeld en met gespesialiseerde kusverdedigings argitektuur ontwerp en gebou.   Die Engelse het ook voor en na die Anglo-Boere oorloë gebruik gemaak van heelwat blokhuise en spoorlyne.  Spoorlyne is ook gebruik as vervoermiddel op die eiland.


*

Spoorlyne is ook gebruik om Boere vrouens, kinders en ou mense na die Britse konsentrasiekampe te neem nadat hul duisende plaashuise en voedsel afgebrand het.  Die Engelse Blokhuise verskil van mekaar.   Die skaal en volume van die blokhuis struktuur op die eiland, veral die golwende vrydraende dakoorhang, die gegote betonafwerking, en die swaar staal luike en deure skep alles ‘n kenmerkende visuele impak.

’n Stel kommunikasiekabels is geïnstalleer om Robbeneiland tydens die Tweede Wêreldoorlog met die vasteland te verbind. Hierdie kommunikasiekabels was van kritieke belang om die artilleriegewere op Robbeneiland in die Kaapstadse vesting te integreer. Die verlies van die kommunikasiekabels sou die effektiewe reikafstand van die 9.2″-gewere op Robbeneiland ernstig verminder het, aangesien die Vesting-waarnemingsposte op hoër hoogte op die vasteland uit die vergelyking geneem sou word.

Die toegangspunt van die kommunikasiekabel na Robbeneiland is vermoedelik op die strand onmiddellik suid van Murraysbaai-hawe suidwes van die suidelike seewal van die hawe.Die kabels is in loopgrawe geplaas wat in die strandsand gegrawe is, naby die bekende toegangspunt van die demagnetisering van kabelnetwerk.

Die erfeniswaarde van die blokhuis lê in sy historiese assosiasies met die Tweede Wêreldoorlog.   Die gebou is na alle waarskynlikheid ontwerp vir ‘n bepaalde doel en funksie en as ‘n argitektoniese landmerk aan die kuslyn van Robbeneiland. Die Blokhuis is nou verbonde aan die verdediging van Tafelbaai (en Kaapstad) tydens die Tweede Wêreldoorlog (1939-45).

Die gebou het vermoedelik die kwesbare toegangspunt van die ontmagnetiseringskabels op die Robbeneiland-kuslyn beskerm. Die erfeniskarakter van die Blokhuis setel in die volgende karakterbepalende elemente: Die dubbelverdieping betonkonstruksie, die swaardiens-staalvensterluike, die golwende rand van die plat betondak, die geweergate, die masjiengeweerpoort en die staalplaat deure.

Daar is verskeie interessante foto’s van die blokhuis op die webtuiste beskikbaar.  Beskerming, verdediging en aanvalspatrone is die afleiding.   Die planne in werking om die Kaapse seeroete te beskerm sluit dus hierdie eiland in.

Die Blokhuis op Robben eiland, is ‘n reghoekige, dubbelverdieping, gewapende betonstruktuur met ‘n plat betondak met ‘n golwende vrydraende oorhang aan al vier kante. ‘n Opvallende kenmerk – ekstern sigbaar op die eerste vloervlak van die blokhuis – is die masjiengeweerpoort op die noordoostelike hoek van die gebou. Kleiner reghoekige geweerskuiwergate met staalluike kom ook met gereelde tussenposes op elk van die vier mure op eerste vloervlak voor.

Die gebou bestaan uit aparte kamers op die grondvloer en ‘n enkelkamer op die eerste verdieping. Toegang tot die twee kamers op die grondvloer is deur twee enkeldeure wat uitwaarts oopmaak aan di oostekant. Die ingangsdeure is gemaak van staalplate, vasgenakel aan swaar hoekysterrame. Elke deurblad is aan ‘n hoekyster-onderraam gehang met drie swaardiens-metaalpenskarniere. ’n Skuifbout is ekstern gebruik om die deure in ’n geslote posisie vas te maak. Die deure kan ook van binne af beveilig word met behulp van ‘n skuifboutmeganisme. Die skuifboutmeganismes is nou vervalle.

Daar word vermoed dat die reghoekige betonblokhuis gebou is om die toegangspunte van die kommunikasie- en ontmagnetiseringskabels te beskerm. Dit is die enigste bestaande voorbeeld van so ‘n blokhuis op Robbeneiland. ‘n Soortgelyke blokhuis is egter by Bloubergstrand gebou as deel van dieselfde onderwater-ontmagnetisering en kommunikasiekabelinstallasie.

Die Blokhuis is voorsien van twee pare staalhuisie-ruite inwaarts-oopende raamvensters op grondvloer, elk met ‘n paar uitwaarts-oopende staalplaatluike. ‘n Smal skuins gepleisterde silinder is tussen die staalvensterraam en die gegote hoekysterraam van die uitwendige staalplaatluike voorsien. Die deure en die vensterluike word almal deur oppervlakroes aangetas, maar is gelukkig nog aansienlik voltooi.

The Blockhouse is a good example of specialised coastal defence architecture. The scale and volume of the structure, the undulating cantilevered roof overhang, the in-situ off-shutter cast concrete finish, and the heavy steel shutters and doors all create a distinctive visual impact.

The heritage value of the blockhouse lies in its historical associations with World War II, as an example of a building designed for a particular purpose and function and as an architectural landmark on the coastline of Robben Island. The Blockhouse is closely associated with the defence of Table Bay (and Cape Town) during World War II (1939-45). The building presumably protected the vulnerable point of entry of the degaussing cables onto the Robben Island shoreline. The heritage character of the Blockhouse resides in the following character-defining elements: The double-storey concrete construction, the heavy duty steel window shutters, the undulating edge to the flat concrete roof, the rifle loopholes, the machine gun port and the steel plate doors.

*

In 1892 is daar reeds  ‘n 18-duim-spoorlyn vanaf die boothuis na die algemene winkels gelê en het na al die belangrikste aflaaipunte van die eiland geloop. Trollies is deur muile getrek.

*

Verwante artikels, inligting en bronne

https://artefacts.co.za/main/Buildings/bldgframes_mob.php?bldgid=15378

Robben eiland lewensverhale

Robben Eiland

Robben Eiland tonnels 1939

Robben Eiland 2 ..

Verskroeide aarde   –   Scorched earth

3 gedagtes oor “Robben Eiland blokhuis 1943”

Lewer kommentaar